Yapı Kredi Yayınları tarafından yayımlanan “kitap-lık” dergisinin 205. sayısında dosya konusu: “Memet Baydur: Oyunlarıyla Yaşayan”

Editörden

Bu sayıda şiir sayfalarıyla şiirsel bölümünü kapatan bir uzun konuşma var. Gonca Özmen’in Murat Nemet-Nejat’la yaptığı sohbet zenginlikler taşıyor. Her şeyden önce Nemet-Nejat’ın şiir bilgisi, modern şiirimizin ana çizgilerine, kesişim kümelerine ve doruk isimlerine ilişkin değerlendirmelerindeki genişlik ve derinlik hayranlık uyandırıcı. Kitapları, yazdıkları, söyledikleri okunduğunda Amerika’da oluşturulmuş bir Türk şiiri kanonundan söz etmek olası. Söyleşinin önemli bir bölümü çeviri sorunları, Türkçenin sırları ve şiir çevirisinde gözetilmesi gereken noktalar çevresinde. Şiir kamuoyunun ilgisini çekmekten öte, tartışmaya açık görüşler içermesi bakımından bir seminer niyetine okunacağını umarak söyleşiyi kesintisiz yayımlıyoruz.

Memet Baydur (1951-2001) en verimli çağında yitirdiğimiz bir yazar. 1980’lerde oyunlarıyla tiyatromuzun ufkunu açmasının yanı sıra 1995 yılında YKY’den çıkan Gözün Kahverengi Suyu ile 90’lar öykücülüğüne soluk getirenlerdendi. Cumhuriyet gazetesindeki yazılarından oluşan Uccello’nun Kuşları (İletişim, 2002) onun geniş ilgi alanını, kültürel derinliklerini göstermesi ama daha da önemlisi deneme yazarlığındaki lezzet ustalığını tattırması bakımından önemlidir. Nurullah Ataç’tan Salâh Birsel’e, Melih Cevdet’ten Necatigil’e, Oğuz Atay’dan Adalet Ağaoğlu’na modern edebiyatımızın güçlü kaynaklarından beslendiği her satırında bellidir. Oyunlarında ise makbul tabirle “Türkiye sosyolojisi”ni iliklerinde duymuş, adeta bu nöro-anatomiye “kuru iğne tedavisi” uygulamıştı. Söz gelimi Cumhuriyet Kızı bu anlamda çok ses getirmişti, üst perdeden gelen tepkilereyse o güzelim alaycı dilini göstermişti Baydur: “Bir cins Türk erkeğini anlatmak için yazdım bu oyunu. Okumuş, görmüş, ağır görünüşlü, mollavari, ciddi, haşin, arada bir karısını döven, iç politika ve apartman yönetimi gibi konularda uzman, dünyadan habersiz, ha babam karşı çıktığı faşizm olmasa tutunacak yeri olmayan, haliyle karşı çıktığı kişilere benzeyen bir cins erkekti anlatmak istediğim…”

Memet Baydur gözbağı kaldıran yazarlar sınıfındandı, yaşasaydı bugün daha iyi görürdük.

İçindekiler

MEMET BAYDUR: OYUNLARIYLA YAŞAYAN

CEVAT ÇAPAN – Memet Baydur’a Yangın Yerinden

M. SADIK ASLANKARA – 90’lar Yazınında Bir Şövalye: Memet Baydur…

HASAN BÜLENT KAHRAMAN – Memet Baydur’la Bir Zamanlar…

Memet Baydur’dan İki Mektup

HAKAN SAVLI – Memet Baydur’un Verdiği Cevap

ALİŞAN ÇAPAN – İnsan Ne Zaman Ölür

FATMA KARAASLAN – Yalnızlığın Oyuncakları: Beckett Etkisinde Absürd Bir Oyun

GÜROL TONBUL – Kim Bilmiyor Sizce?

ŞİİRSEL

MURAT NEMET-NEJAT – “Her çeviri bir yanlış okumayla başlar” – Söyleşi: Gonca Özmen

ÖYKÜ

NURAY TEKİN – Seçilmiş – 2

HAYDAR ERGÜLEN – Letonya İngilizce Nasıl Yazılır?

MUSTAFA RUHİ ŞİRİN – Rüyadan Doğan Rüyalar IV

KENAN BİBERCİ – Kara Hekat: Maymunlar Cehennemi

ELİF ERDOĞAN – Üç Öykü

BİLGEHAN TUFAN – Ansızın Yalnızlık

SONER SERT – Çevirmen

ATAKAN BORAN – Koku

HÜLDA ÖKLEM SÜLOŞ – Kalemler Renkler Resimler

DENEME

MEHMET ERGÜVEN – Bir Yüz Yaratmak

UĞUR KÖKDEN – Lozan’da ‘Coğrafya’

MEKTUP

PELİN ÖZER – Yeraltındaki Yazara Mektuplar – 3

BABİL KULESİ

MERT TANAYDIN – Ali Volkan Erdemir’le Bir Söyleşi Oyunu

METİN CELÂL – Gogol’ün Dostluk Sınavı

ERSUN ÇIPLAK – Elif Sofya’nın “Alzheimer” Başlıklı Şiirinde Travmatik Deneyime Yönelik Eko-Feminist Tepkiler

DONAT BAYER – Tehlikeliydi, Biliyordum

DOLUNAY AKER – Barış Acar’la Bitmeyen Tanzimat çevresinde Türkiye Avangardının Olanağı

YUNUS ALICI – İntibaksız ve “Tam Yalnız” Bir “Adam”ın Hikâyesi

NİLAY KAYA – “Seyyahın Kitabı” Bilim ve Edebiyatın Işığında

AHMET SAİT AKÇAY – Chimamanda Ngozi Adichie ve Nuruddin Farah: “Modernite, Diaspora ve Öznellik”

BULMACA

ERSİN TEZCAN