Varlık Dergisi’nin 15 Mart 1957 tarihli 450. sayısının son sayfasında yer alan “OKUYUCULARIMIZLA BAŞBAŞA” başlıklı bölümde okuyuculardan gelen sorular, yorumlar, eleştiriler ve derginin bunlara cevapları var.
Mehmet Vehbi GÜRSES sormuş: “Şahsi kütüphaneniz yok olursa ilk satın alacağınız on kitap hangileri olacak? diye bir anket açacağınızı söylemiştiniz, bir hayli önce. Mayk Hammerlerle yalnız çıplak kadın vücudu teşhir ederek genç dimağları zehirleyen roman ve dergilerin piyasayı doldurduğu şu günlerde böyle bir soruşturmayı faydalı bulmuyor musunuz?”
Cevapta imza yok ama muhtemelen Yaşar Nabi Nayır da şöyle cevap vermiş: “O anket sorusunu yazar arkadaşlarımızdan bir kısmına dağıtmıştık. Tek birinden bile cevap alamadık. O zaman bu soruya cevap vermenin güçlüğünü düşünerek vazgeçmek zorunda kaldık.”
Sorunun güçlüğü ortada ama 64 yıl sonra Parşömen olarak biz tekrar sormak istiyoruz: “Şahsi kütüphaneniz yok olsa ilk satın alacağınız on kitap hangileri olurdu?”
Bu soruyu uzun uzun düşünerek yanıtlarsam seçtiğim listedeki kitapların gerçek hislerimle bağdaşmayacağına inanıyorum. Bu yüzden aklıma ilk gelen on kitabı yazdıktan sonra gerekçelerimi bulmaya çalışacağım.
1- Thomas Bernhard – Sarsıntı: “Sefaletinden zevk mi alıyor?” sorusunu sevdirdiği için.
2- Tolstoy – Anna Karenina: Onurumun kırılmasına izin verirsem kendimi imha edecek kadar öfkelenmem gerektiğini hatırlattığı için.
3- Hermann Hesse – Stepkurdu: Zayıflıkları kahkahayla örtmeyi öğütleyen, hayatta kalmakla delirmek arasındaki benzerliği gösteren bir roman olduğu için.
4- Cioran – Umutsuzluğun Doruklarında: İnsanın var olarak mutlu yaşama ihtimalinin imkansızlığına inandığım için.
5- Erving Goffman – Damga: Geriden yürüyenler, görünmeyenler veya fazlaca göze çarpanları okumayı ve yazmayı sevdiğim için.
6- Oscar Wilde – De Profundis: Ne zaman hatırlasam gülümserim. Beni inanç ve umutla doldurduğu için. “Kötülüklerin en büyüğü sığlıktır. Anlaşılan her şey doğrudur.”
7- Saul Below – Herzog: Yazar, ruhunu ufak parçalar hâlinde kitabın ilk sayfasından sonuna kadar taşıdığı için.
8- Christian Bobin – Eksik Parça: Şiir olmayan ama şiirsellik taşıyan düz yazılara hayran olduğum için.
9- Oğuz Atay – Tutunamayanlar: Onun gibi bir roman yazmak istediğim için.
10- Peyami Safa – Matmazel Noraliya’nın Koltuğu: Dünyada herhangi bir şeye arzu beslemenin ölümcüllüğünü unutmamak için.