Daniil Harms’ın öykülerini kimileri çok beğenirken diğerler eserlerini boş, anlamsız ve saçma bulur. Ancak her halükarda Harms’ın eserlerine kayıtsız kalınamaz. Ne de olsa okuyan herkesin içinde bir şeyler kalır.
Tanıtım bülteninden:
Daniil Harms’tan Şardam Sirki (Çocuk Öykülerinden Seçki) e-kitabı çıktı. Eyüp Karakuş’un çevirisiyle gün yüzüne çıkan bu e-kitap, Dönüşüm Yayın’ın sitesinden ücretsiz bir biçimde temin edebilir.
“Müdür: Bu kadar. Şimdi ikinci bölüme geçiyoruz. Vertunov diye biri yok artık, engel olacak kimse de kalmadı… (Müzik tekrar başlar). Durun! Beklesenize! Çalmayın canım, durun! Sözlerimi bitirmedim daha, bekleyin! (Müzik kesilir). Evet, işte böyle, gördüğünüz gibi sahnede cam bir akvaryum var ve de sanatçılar tabi ki…(Müzik başlar). Bekleyin, bekleyin! Durun! (Müzik kesilir). Konuşuyorum canım daha! Eve-e-et, ne diyordum, sanatçılar dalgıç kıyafetleri giyecekler ve… (Müzik başlar). Ne yapıyorsunuz ya? Kesin çalmayı! (Müzik kesilir). İnsanı bir konuşturmuyorlar. (Seyirciye döner). Sanatçılar dalgıç kostümleriyle suyun altına inecekler ve orada gösterilerini sunacaklar. Suyun altında kafes içinde terbiye edilmiş bir köpekbalığı göreceksiniz. Bu çok tehlikeli! Akvaryum kırılabilir ve o zaman da bütün sirki su basar! Ama Vertunov yok artık, kimse bize engel olamaz, sonra da her şey hayırlısıyla sona erer. Evve-e-et gösterilerini sunmak…”
Kısa ömründe Absürt metinleriyle okuru afallatmayı başaran Daniil Harms’ın Şardam Sirki (Çocuk Öyküleri Seçkisi) e-kitabı, Eyüp Karakuş’un çevirisiyle birlikte gün yüzüne çıkıyor. Daniil Harms’ın öyküleri, Eyüp Karakuş’un dediği gibi, okuyucularda uç noktalarda duygular uyandırır; kimileri çok beğenirken diğerler eserlerini boş, anlamsız ve saçma bulur. Ancak her halükarda Harms’ın eserlerine kayıtsız kalınamaz. Ne de olsa okuyan herkesin içinde bir şeyler kalır.
Asıl adı Daniil İvanoviç Yuvaçov’dur. Halk İradesi adlı devrimci bir gruba üye bir ailenin çocuğu olarak Petersburg’da doğdu. Babası, III. Aleksandr’a karşı tutumu dolayısıyla göz altına alınmış bir filozoftur. Yazar Daniil Harms takma adını lise yıllarında edinmiştir. 1924’te Leningrad Üniversitesi’ne giren Harms sosyal bilinç aşılayan etkinliklere katılmadığı gerekçesiyle buradan atılmıştır. Daha sonra kendini bütünüyle edebiyata vererek avangard hareketlere dahil olmuş, 1928’de avangard kolektifi OBERİU ya da diğer adıyla Gerçek Sanat Birliği’ni kurmuştur. Hayran olduğu Maleviç’in liderliğinde Rus Fütürizmini de coşkuyla benimseyen Harms, anti-rasyonel şiirleri, parçalı tiyatro performanslarıyla yetenekli ve oldukça eksantrik bir yazar olarak ün yapmıştır. 1930’larda, ana akım Sovyet edebiyatının Sosyal Gerçekçilik rehberliği altında günden güne muhafazakâr bir çizgiye çekilmesiyle, Harms eserlerini yayımlatamamış, zorunlu olarak çocuk edebiyatına yönelmiştir. Daha sonra Nazileri desteklediği yönünde asılsız bir iftiraya uğrayan yazar, rehabilitasyon kampına gönderilir. Daniil Harms, Leningrad Kuşatması’nın altıncı ayı dolarken 2 Şubat 1942’de Krestı Akıl Hastanesi’nde açlıktan ölmüştür.